Khi nhắc đến trải nghiệm game nhập vai sâu sắc hay phiêu lưu khám phá, nhiều game thủ Việt thường nghĩ ngay đến những thế giới mở rộng lớn, nơi họ có thể tự do đi lại và tương tác. Tuy nhiên, đôi khi, việc giới hạn không gian lại chính là chìa khóa để tạo nên những tựa game độc đáo, lôi cuốn và đáng nhớ một cách đáng kinh ngạc. Thay vì chạy theo triết lý “càng nhiều càng tốt”, một số nhà phát triển lại khéo léo sử dụng bối cảnh hẹp, như chỉ gói gọn trong một tòa nhà hay một không gian kín, để làm nổi bật những yếu tố khác của game.
Việc đặt game trong một môi trường nhỏ và khép kín có thể tăng cường cảm giác nhập vai, tập trung vào chiều sâu cốt truyện, và cho phép xây dựng các màn chơi hay kịch bản chi tiết đến bất ngờ. Đối với các thể loại như game kinh dị hoặc game indie, không gian hẹp còn có thể tạo ra bầu không khí ngột ngạt, căng thẳng hoặc thậm chí là thân mật, gần gũi. Điều này chứng tỏ, lựa chọn bối cảnh hẹp không phải là một sự giới hạn, mà là một công cụ thiết kế mạnh mẽ và thú vị. Dưới đây là 10 tựa game tiêu biểu đã làm được điều đó, chứng minh rằng kích thước của thế giới game không quyết định hoàn toàn chất lượng trải nghiệm.
Tổng quan về các game bối cảnh hẹp
10. Unpacking
Ai Nói Chuyển Nhà Không Thư Giãn?
Lấy bối cảnh bên trong nhiều ngôi nhà khác nhau, Unpacking là một tựa game giải đố thư giãn, nhẹ nhàng. Trò chơi kể lại cuộc đời của một người thông qua hành động lấy đồ vật ra khỏi hộp và sắp xếp chúng vào ngôi nhà mới mỗi lần họ chuyển đi.
Không cần bất kỳ lời thoại hay thậm chí là nhân vật chính lộ diện, Unpacking đã trở thành một ví dụ xuất sắc về cách kể chuyện bằng môi trường (environmental storytelling). Game truyền tải các giai đoạn trong cuộc đời một con người chỉ bằng cách cho người chơi tương tác với đồ đạc cá nhân và nơi họ sống.
Lần đầu trải nghiệm Unpacking, tôi cảm thấy vừa thư thái vừa tò mò. Mỗi món đồ đều phản ánh một phần quan trọng trong cuộc đời nhân vật, từ những chi tiết nhỏ như sở thích, một bí mật, một thất bại cho đến những cột mốc lớn. Chẳng hạn, tôi đã rất xúc động khi nhận ra con thú nhồi bông yêu thích từ căn phòng đầu tiên của nhân vật chính đã trở thành nguồn cảm hứng cho cuốn sách đầu tay được xuất bản của cô sau khi tốt nghiệp đại học.
Có thể hơi sến sẩm một chút, nhưng đây là một tựa game nói về việc “mở hộp cuộc sống” với tất cả những sắc thái nhỏ bé của nó, nơi hành trình khám phá quan trọng hơn đích đến, dù đó là một hành trình ngắn ngủi và giản đơn so với nhiều tựa game khác trong danh sách này.
Căn phòng đầu tiên trong game giải đố Unpacking
9. P.T.
Ngôi Nhà Gây Chấn Động Ngành Công Nghiệp Game
Được rồi, P.T. không phải là một tựa game hoàn chỉnh, mà chỉ là một “teaser chơi được” (playable teaser) cho tựa game Silent Hills của Hideo Kojima đã bị hủy bỏ. Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng P.T. có sức ảnh hưởng cực kỳ lớn đến ngành công nghiệp game nói chung và có lẽ là một trong những trải nghiệm kinh dị xuất sắc nhất từng được tạo ra.
Trong P.T., bạn bị mắc kẹt trong một vòng lặp đáng sợ bên trong một ngôi nhà bí ẩn và rùng rợn, nơi một gia đình đã bị giết bởi chính người cha của họ. Mục tiêu chính là tìm cách thoát ra, nhưng mỗi khi người chơi tưởng chừng đã đến được cánh cửa cuối cùng, họ lại quay trở về điểm khởi đầu. Việc thoát ra không hề dễ dàng và đòi hỏi giải quyết nhiều câu đố thách thức.
Tôi vẫn nhớ mình đã mất hàng giờ để giải các câu đố nhằm tìm đường thoát khỏi ngôi nhà đó, và vẫn còn ám ảnh bởi hình ảnh thai nhi trong bồn rửa mặt cho đến tận bây giờ. Cảm giác ngột ngạt khi bước đi trong những hành lang lặp đi lặp lại càng làm cho trải nghiệm trở nên căng thẳng tột độ. Đáng tiếc, chúng ta sẽ không bao giờ có cơ hội chơi phiên bản đầy đủ của Silent Hills. Nhưng hãy nhìn vào mặt tích cực: ít nhất chúng ta đã được ban phước với bản playable teaser tuyệt vời này.
Linh hồn Lisa trong game kinh dị P.T.
8. Tacoma
Khám Phá Tại Trạm Vũ Trụ
Tacoma là một tựa game khoa học viễn tưởng theo hướng kể chuyện (narrative-driven sci-fi) lấy bối cảnh trên một trạm vũ trụ công nghệ cao vào năm 2088. Trạm vũ trụ này đã hoàn toàn bị bỏ hoang, và nhiệm vụ của người chơi là khám phá xem điều gì đã xảy ra với các thành viên phi hành đoàn.
Không có chiến đấu, không có các lựa chọn phân nhánh cốt truyện hay xung đột nào đáng kể. Chỉ có những câu đố đơn giản và hàng loạt đồ vật rải rác để tương tác. Mục tiêu chính là khám phá mọi ngóc ngách của nơi bí ẩn này và tái hiện lại các sự kiện trong quá khứ bằng một cơ chế phát lại độc đáo.
Ý tưởng này hoạt động rất hiệu quả nhờ vào kịch bản tuyệt vời, giúp tăng cường cảm giác nhập vai dù câu chuyện khá đơn giản và ngắn gọn. Tôi phải thừa nhận rằng mình đã rất ấn tượng với cách game khiến bạn cảm thấy như mình đang thực sự ở trong không gian vũ trụ, ngay cả khi bạn không hề bước ra khỏi trạm. Thêm vào đó, bạn còn có thể lơ lửng trong không gian khi khám phá các khu vực. Thật tuyệt vời phải không nào?
Cơ chế xem lại sự kiện trong game phiêu lưu Tacoma
Những tựa game sci-fi hàng đầu khác như Doom Eternal, Bioshock và Halo
7. Layers of Fear
Bên Trong Tâm Trí Của Một Họa Sĩ
Layers of Fear là một trong những nỗ lực đầu tiên của Bloober Team, studio nổi tiếng với bản remake Silent Hill 2 sắp tới, trong thể loại game kinh dị. Tựa game này mang đến một trải nghiệm đáng sợ và đầy ảo giác.
Người chơi điều khiển một họa sĩ giấu tên đang cố gắng hoàn thành kiệt tác chân dung người vợ vừa qua đời của mình. Người vợ được cho là đã tự sát. Tuy nhiên, người họa sĩ đang vật lộn với nỗi mất mát, điều này phản ánh qua trạng thái tinh thần ngày càng tồi tệ của ông ta. Vì vậy, trong khi khám phá ngôi nhà để tìm kiếm vật liệu cần thiết để hoàn thiện bức tranh, ông ta sẽ phải đối mặt với những suy nghĩ đen tối và sự tỉnh táo đang dần tan biến của mình.
Điều tôi yêu thích nhất ở Layers of Fear là cách game đánh lừa nhận thức của người chơi về thực tại. Vẫn còn rùng mình khi nhớ lại một cảnh ám chỉ rằng một số “bộ phận” của người vợ quá cố đã được sử dụng để tạo nên bức tranh. Lời thề là bây giờ tôi phải suy nghĩ kỹ hai lần trước khi ghé thăm viện bảo tàng nào đó.
Bức tranh nguyền rủa trong game kinh dị Layers of Fear
6. Amnesia: The Dark Descent
Lâu Đài Không Ký Ức
The Dark Descent là tựa game đầu tiên và theo ý kiến cá nhân tôi là hay nhất trong series Amnesia. Đây là một ví dụ hoàn hảo về cách một trò chơi có thể sử dụng môi trường giới hạn của mình để tăng cường bầu không khí đáng sợ.
Lấy bối cảnh bên trong một lâu đài cổ, game kể về một người đàn ông gần như mất hết ký ức, và giờ đây anh ta lạc lõng trong một nơi đầy nguy hiểm. Người chơi không có nhiều thời gian để suy nghĩ vì có vô số quái vật kinh khủng đang rình rập ở mọi góc. Mỗi bước đi đều phải được thực hiện hết sức cẩn thận.
Một chi tiết nhỏ khiến trải nghiệm này trở nên cực kỳ đáng sợ đối với tôi: bạn không thể trực tiếp giết bất kỳ sinh vật nào trong game. Người chơi chỉ có thể thử dụ một số quái vật rơi xuống vực sâu, nhưng đó là tất cả. Chiến lược chính chỉ là ẩn nấp và chạy trốn, điều này làm mọi thứ trở nên căng thẳng hơn rất nhiều.
Quái vật đáng sợ trong Amnesia The Dark Descent
5. Control
Đẹp Đẽ, Nguy Hiểm Và Kỳ Quái
Được phát triển bởi Remedy Entertainment, studio nổi tiếng với Alan Wake, Control là một ví dụ rất hay về cách một bối cảnh có thể sâu sắc và đáng nhớ đến mức nó được coi như một nhân vật riêng.
Oldest House, tòa nhà bí ẩn là trụ sở của Cục Kiểm soát Liên bang, quan trọng không kém gì nhân vật chính Jesse Faden. Bạn sẽ không bao giờ rời khỏi tòa nhà này (ngay cả khi bạn nghĩ rằng mình đã rời đi). Bầu không khí lấy cảm hứng từ Twin Peaks của nó vừa thôi miên vừa có thể đáng sợ đôi chút, đặc biệt khi các yếu tố siêu nhiên và kẻ thù xuất hiện. Ý tôi là, còn gì đáng sợ hơn một đám quái vật… công sở?
Ngoài ra, phong cách thẩm mỹ pha trộn giữa siêu thực và thiết kế văn phòng của Control là hoàn hảo. Tôi vẫn còn ngẩn ngơ khi nhìn lại hàng ngàn ảnh chụp màn hình đã lưu trong quá trình chơi, vì mọi góc của nơi này đều đẹp một cách kỳ lạ. Tin tôi đi, gần như không thể không bị cuốn vào bối cảnh độc đáo này.
Nhân vật chính Jesse Faden trong game Control
4. Look Outside
Trong Trường Hợp Này, Đừng Nhìn Ra Ngoài
Nếu Undertale và thể loại kinh dị vũ trụ (cosmic horror) có một “đứa con” (tôi biết, một sự kết hợp khá kỳ lạ), thì đó chắc chắn sẽ là Look Outside, một tựa game sinh tồn với các yếu tố RPG, nơi không có gì là như vẻ ngoài của nó.
Trong tựa game vừa đẹp đẽ vừa đáng sợ này, người chơi là một công dân bình thường, một ngày nọ thức dậy và phát hiện ra bầu trời đã bị chiếm lấy bởi một sự kiện vũ trụ bí ẩn. Nếu ai đó nhìn vào nó, điều gì đó thực sự tồi tệ sẽ xảy ra, vì vậy bạn không bao giờ được nhìn hoặc bước ra ngoài tòa nhà.
Trong bối cảnh này, mục tiêu là sống sót liên tục 15 ngày cho đến khi sự kiện bí ẩn kết thúc, đồng thời khám phá tòa nhà chung cư để phát hiện ra rằng những người hàng xóm không còn là con người như trước nữa. Mỗi bước đi, mỗi cánh cửa bạn mở, mỗi NPC bạn nói chuyện – ý tôi là, mọi thứ bạn làm đều không thể đoán trước được trong Look Outside, và điều đó khiến tôi bị ám ảnh bởi trò chơi này. Nó cũng có một khiếu hài hước rất riêng, khiến tôi vừa kinh hoàng tột độ ở khoảnh khắc này lại bật cười lớn ở giây tiếp theo.
Nhân vật chính nhìn ra ngoài trong game Look Outside
3. Portal 1
Cánh Cổng Bên Trong Cơ Sở Công Nghệ Cao
Nằm cùng vũ trụ với Half-Life, Portal có lẽ là một trong những tựa game được đánh giá cao nhất mọi thời đại và tuân theo một tiền đề rất đơn giản (nhưng thông minh). Bạn vào vai Chell, một cô gái trẻ đang là đối tượng thử nghiệm cho một phát minh mới của Aperture Laboratories: một khẩu súng tạo ra các cánh cổng dịch chuyển.
Nghe có vẻ dễ dàng, nhưng bạn đoán xem? Sử dụng Portal Gun, người chơi phải đối mặt với hàng loạt câu đố đầy thử thách dựa trên nhận thức và trọng lực. Tôi đã hơi chóng mặt trong giờ đầu tiên chơi game, cho đến khi tôi cuối cùng cũng hiểu cách hoạt động của các cánh cổng. Khi điều đó xảy ra, tôi hoàn toàn kinh ngạc.
Ngoài ra, mọi thứ đều diễn ra bên trong một cơ sở vật chất rộng lớn và công nghệ cao đáng kinh ngạc của Aperture Science, được kiểm soát bởi trí tuệ nhân tạo GLaDOS với khiếu hài hước tuyệt vời. Không có lối thoát, vì vậy người chơi cần giải quyết mọi vấn đề trước mắt để khám phá những bí mật đen tối của nơi kỳ lạ này.
Trí tuệ nhân tạo GLaDOS trong game giải đố Portal 1
2. Gone Home
Ngôi Nhà Gia Đình Bỏ Hoang
Gone Home không phải là người tiên phong cho thể loại game khám phá góc nhìn thứ nhất (first-person exploration), nhưng nó chắc chắn đã phổ biến thuật ngữ “walking simulator” (mô phỏng đi bộ), vốn trở nên khá phổ biến trong ngành công nghiệp game để chỉ những trải nghiệm tập trung vào cốt truyện, không có chiến đấu và thường ít tương tác.
Lấy bối cảnh năm 1995, bạn vào vai một cô gái trẻ trở về nhà sau chuyến đi châu Âu kéo dài một năm, chỉ để phát hiện ra gia đình mình đã biến mất, thông qua một lá thư bí ẩn do em gái cô để lại. Nghe có vẻ rùng rợn, nhưng thực ra đây là một câu chuyện tinh tế về sự trưởng thành, bản sắc, gia đình, tình yêu, khuynh hướng tình dục và thậm chí là bệnh tâm thần.
Một số tựa game mô phỏng đi bộ (walking simulator) nổi tiếng khác
Nhiệm vụ của bạn là khám phá ngôi nhà trong khi tìm kiếm bất cứ thứ gì gia đình cô để lại để ghép nối các mảnh ghép câu chuyện lại với nhau. Hãy khám phá theo tốc độ của riêng bạn và cố gắng đừng đọc quá nhiều về câu chuyện trước khi chơi, vì việc tự mình khám phá mọi thứ sẽ rất đáng giá.
Một câu chuyện vui: tôi từng nghĩ Gone Home là một game kinh dị, đó là lý do tại sao tôi bắt đầu chơi khi nó phát hành. Nhưng tôi rất biết ơn vì nó không phải là game kinh dị, và nó đã trở thành một trong những tựa game indie yêu thích của tôi.
Một căn phòng trong ngôi nhà bỏ trống của game Gone Home
1. The Stanley Parable
Mắc Kẹt Trong Văn Phòng
Nếu bạn thích một tựa game thử nghiệm, kỳ quặc và thú vị, The Stanley Parable là một trong những ví dụ hay nhất mà bạn có thể tìm thấy. Đây là một game “walking simulator” về một nhân viên văn phòng tên Stanley, người một ngày nọ thức dậy và phát hiện ra tất cả đồng nghiệp của mình đã biến mất.
Mục tiêu chính là… không có mục tiêu nào cả. Bạn bị mắc kẹt bên trong văn phòng, vì vậy đơn giản chỉ cần đi bộ qua toàn bộ không gian trong khi một người dẫn chuyện, được lồng tiếng xuất sắc bởi Kevan Brighting, bình luận về mọi hành động của bạn. Nó thực sự kỳ lạ như âm thanh của nó, và đó chính là nét quyến rũ chính của trải nghiệm này.
The Stanley Parable có tông màu hài hước lôi cuốn, những khoảnh khắc phá vỡ “bức tường thứ tư” (fourth-wall-breaking), và không ngại châm biếm văn hóa game, chẳng hạn như chế giễu lựa chọn của người chơi, các bài đánh giá của giới phê bình, các motif cốt truyện, và thậm chí là chính bản thân trò chơi.
Tôi không thể đếm hết số lần mình đã mỉm cười và bật cười khi chơi The Stanley Parable! Thật khó để không yêu thích việc thử thách người dẫn chuyện bằng cách không tuân theo lời mô tả của ông ta, và việc khám phá tất cả các kết thúc khác nhau mang lại niềm vui đáng kinh ngạc. Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, The Stanley Parable cực kỳ hiệu quả trong việc sử dụng một môi trường giới hạn để tạo nên trải nghiệm nhập vai và độc đáo này.
Bối cảnh văn phòng trong game The Stanley Parable
Kết luận
Như bạn thấy, việc một trò chơi chỉ diễn ra bên trong một tòa nhà hay một không gian kín không hề làm giảm đi chất lượng hay chiều sâu của nó. Ngược lại, chính sự giới hạn về mặt không gian này lại buộc các nhà phát triển phải tập trung hơn vào những yếu tố khác như cốt truyện, bầu không khí, thiết kế màn chơi chi tiết và cơ chế gameplay độc đáo. Những tựa game trong danh sách này đã chứng minh rằng, với sự sáng tạo và tâm huyết, bối cảnh hẹp hoàn toàn có thể tạo nên những trải nghiệm chơi game cực kỳ nhập vai, đáng nhớ và vượt trội so với nhiều tựa game “thế giới mở” thông thường.
Nếu bạn là một game thủ đang tìm kiếm những trải nghiệm mới lạ, muốn đắm mình vào những câu chuyện sâu sắc hay đơn giản là muốn khám phá xem điều gì có thể xảy ra khi thế giới game thu nhỏ lại, hãy thử qua những cái tên trong danh sách này. Chắc chắn bạn sẽ không thất vọng và có thể sẽ nhận ra rằng, đôi khi, những cuộc phiêu lưu hấp dẫn nhất lại không cần một không gian quá rộng lớn để diễn ra.
Hãy chia sẻ cảm nhận của bạn về những tựa game bối cảnh hẹp mà bạn yêu thích dưới phần bình luận nhé!
