Overthinking hay còn gọi là suy nghĩ quá mức, là tình trạng mà một người dành quá nhiều thời gian để suy nghĩ về một vấn đề hoặc một tình huống. Họ thường xuyên tập trung vào những mặt tiêu cực, lo lắng và tiên đoán những kết cục xấu nhất có thể xảy ra.
Overthinking có thể gây ra nhiều tác động xấu tới sức khỏe tinh thần và thể chất của một người. Tuy nhiên, với sự hiểu biết đúng đắn và những phương pháp điều trị phù hợp, overthinking hoàn toàn có thể được khắc phục.
Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn một cái nhìn toàn diện về overthinking, từ khái niệm, nguyên nhân, triệu chứng, đến các cách đối phó và phòng ngừa hiệu quả.
Khái niệm Overthinking là gì?
Overthinking được định nghĩa là tình trạng mà một người dành quá nhiều thời gian và năng lượng tinh thần để suy nghĩ lặp đi lặp lại về một vấn đề, sự việc hoặc tình huống nào đó.
Đặc điểm của overthinking bao gồm:
- Suy nghĩ về một vấn đề nhiều lần, thậm chí là hàng giờ liền mà không đi đến kết luận.
- Lo lắng, sợ hãi và dự đoán những kết quả tiêu cực.
- Không thể ngừng suy nghĩ ngay cả khi muốn.
- Cảm thấy khó chịu, căng thẳng khi phải đối mặt với sự việc đang gây ra overthinking.
Những người hay rơi vào overthinking thường tự hỏi bản thân: “Liệu có xảy ra không?”, “Nếu _ xảy ra thì sao?”, “Làm thế nào để tránh ”.
Nguyên nhân dẫn đến overthinking
Có nhiều nguyên nhân khiến một người rơi vào overthinking, một số phổ biến nhất bao gồm:
- Trầm cảm, lo âu
- Sang chấn tâm lý
- Sự thiếu tự tin, tự ti
- Áp lực cuộc sống, công việc
- Những thay đổi lớn trong cuộc sống
- Những quyết định quan trọng sắp tới
Hậu quả của overthinking
Việc suy nghĩ quá mức, lo lắng thái quá có thể dẫn đến một loạt hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần và thể chất như:
- Mất ngủ, mệt mỏi
- Tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm, lo âu
- Giảm khả năng tập trung, làm việc hiệu quả
- Tự ti, thiếu tự tin
- Rối loạn tiêu hóa
- Đau đầu, đau cơ
Các dấu hiệu nhận biết bạn đang bị Overthinking
Dưới đây là một số dấu hiệu cho thấy bạn đang bị overthinking:
Luôn cảm thấy lo lắng, bất an
Người hay overthinking thường xuyên cảm thấy lo lắng, bất an một cách thái quá. Họ lo sợ về những điều có thể xảy ra trong tương lai, hoặc về hậu quả của những quyết định đã đưa ra.
Khó tập trung vào công việc
Do luôn bị những suy nghĩ tiêu cực ám ảnh nên người overthinking rất khó có thể tập trung vào công việc đang làm. Điều này ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và hiệu quả công việc của họ.
Hay quên, lãng trí
Suy nghĩ quá nhiều khiến bộ não luôn trong tình trạng bị kích thích thái quá. Điều này có thể dẫn đến tình trạng hay quên, lãng trí.
Mất ngủ
Overthinking khiến não luôn hoạt động hết công suất, ngay cả khi bạn đã đi ngủ. Điều này gây khó khăn cho việc đi vào giấc ngủ, cũng như duy trì giấc ngủ sâu.
Hay cáu gắt, mệt mỏi
Suy nghĩ quá mức khiến cơ thể luôn ở trạng thái căng thẳng, dẫn đến cảm giác mệt mỏi về thể chất lẫn tinh thần. Điều này dễ khiến bạn trở nên cáu gắt với mọi người xung quanh.
>>> Overlove là gì? Dấu hiệu nhận biết người Overlove trong tình yêu
Overthinking có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm lý của bạn
Overthinking không chỉ gây ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất, hiệu quả công việc mà còn có thể phá hủy sức khỏe tinh thần của bạn.
Một số tác hại đến sức khỏe tâm lý do overthinking gây ra bao gồm:
Trầm cảm
Những người hay overthinking thường suy nghĩ quá tiêu cực về bản thân, cũng như các sự vật, hiện tượng xung quanh. Điều này dẫn đến cảm giác chán nản, tuyệt vọng và dần dần rơi vào trầm cảm.
Trong trầm cảm, bệnh nhân có xu hướng tự trách bản thân, cảm thấy mình vô dụng và không có khả năng kiểm soát cuộc sống của chính mình.
Lo âu
Một đặc điểm của người hay overthinking là luôn lo lắng, sợ hãi về những điều chưa xảy ra. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến rối loạn lo âu.
Người bị rối loạn lo âu luôn trong tình trạng sợ hãi, hoảng loạn mà không có nguyên nhân rõ ràng. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt và các mối quan hệ xã hội của họ.
Mất ngủ
Như đã đề cập ở trên, overthinking khiến bộ não hoạt động hết công suất kể cả khi ngủ. Điều này gây mất ngủ hoặc ngủ không sâu giấc.
Tình trạng mất ngủ kéo dài sẽ càng khiến cơ thể kiệt sức, dễ cáu gắt và mắc các bệnh lý về thể chất.
Cách ngăn chặn và giảm thiểu Overthinking
May mắn thay, overthinking hoàn toàn có thể phòng ngừa và khắc phục nếu bạn biết cách xử lý đúng cách. Dưới đây là một số cách để ngăn chặn và giảm thiểu tình trạng này:
Nhận biết overthinking
Bước đầu tiên là nhận biết khi nào bạn đang rơi vào overthinking. Khi thấy mình bắt đầu suy nghĩ về một vấn đề quá sâu, tự hỏi những câu như “Liệu việc này có thể xảy ra không” hay “Nếu nó xảy ra thì sao”, hãy coi đó là lúc cần dừng lại.
Chấp nhận cảm xúc tiêu cực
Thay vì cố trốn tránh, phủ nhận cảm xúc tiêu cực, hãy thử ôn tồn chấp nhận chúng. Nhận thức rằng đôi lúc chúng ta cũng cảm thấy lo lắng, hoang mang là điều bình thường. Điều quan trọng là không để những cảm xúc này ám ảnh mình.
Chuyển hướng suy nghĩ
Khi bắt đầu overthinking, bạn hãy cố gắng ý thức chuyển hướng dòng suy nghĩ của mình. Có thể tập trung vào những việc đang làm, hoặc chuyển sang những chủ đề tích cực, lạc quan hơn.
Ghi nhật ký
Hãy thử ghi lại những suy nghĩ tiêu cực đang ám ảnh bạn vào một cuốn nhật ký. Việc đối diện trực tiếp với chúng sẽ giúp bạn nhìn nhận sự việc một cách khách quan hơn.
Tập thể dục
Tập thể dục thường xuyên không chỉ tốt cho sức khỏe mà còn giúp cân bằng tâm trạng rất hiệu quả. Khi cơ thể khỏe mạnh, tinh thần bạn cũng sẽ tích cực và lạc quan hơn.
Thiền định
Thiền định giúp xoa dịu tâm trí, giảm căng thẳng và lo âu. Những người thường xuyên thiền định ít khi rơi vào overthinking hơn những người khác.
Liệu pháp tâm lý
Trong trường hợp overthinking nghiêm tr
Liệu pháp tâm lý
Trong trường hợp overthinking nghiêm trọng, bạn nên tìm đến sự trợ giúp của các chuyên gia tâm lý. Họ sẽ đánh giá chính xác tình trạng của bạn và đưa ra phương pháp điều trị phù hợp nhất.
Một số liệu pháp tâm lý có thể áp dụng cho trường hợp overthinking bao gồm:
- Liệu pháp nhận thức – hành vi: giúp thay đổi cách suy nghĩ tiêu cực
- Liệu pháp vận động bằng mắt: áp dụng chuyển động mắt để xử lý chấn thương tâm lý
- Thôi miên: cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng qua hướng dẫn của chuyên gia
Ngoài ra, thuốc chống trầm cảm, chống lo âu cũng có thể được kê đơn trong một số trường hợp nhất định.
Làm thế nào để thoát khỏi vòng lặp Overthinking
Dưới đây là 5 bước đơn giản để thoát khỏi vòng lặp điên cuồng của overthinking:
Nhận diện cảm xúc của bạn
Hãy đặt tên cho cảm xúc bạn đang trải qua – lo lắng, sợ hãi, tức giận… điều này sẽ giúp bạn nhìn nhận vấn đề một cách khách quan hơn.
Tự hỏi “Điều gì tồi tệ nhất có thể xảy ra?”
Hãy suy nghĩ xem kịch bản tồi tệ nhất có thể xảy ra là gì? Sau đó hỏi bản thân bạn có thể đối phó được với nó hay không.
Xác định phạm vi kiểm soát của bạn
Hãy suy nghĩ về những gì bạn có thể và không thể kiểm soát được trong tình huống hiện tại. Chỉ tập trung vào phần bạn có thể thay đổi.
Trao đổi với người khác
Nói chuyện với người thân, bạn bè để nhận được lời khuyên hữu ích hoặc đơn giản là để giải tỏa tâm trí.
Chăm sóc bản thân
Làm những việc bạn thích để cải thiện tâm trạng như nghe nhạc, đọc sách, tập thể dục… Suy nghĩ tích cực về bản thân và cuộc sống của bạn.
Kết luận
Overthinking có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe tinh thần, thể chất và làm suy giảm chất lượng cuộc sống của bạn.
Tuy nhiên, nếu nhận biết sớm và có cách đối phó đúng đắn, hoàn toàn có thể khắc phục tình trạng này. Hy vọng những thông tin trên đây sẽ giúp bạn kiểm soát overthinking và lấy lại cuộc sống bình an, hạnh phúc.
